Õõut-tääʹssʼsažvuõtt - da tääʹssärvvluʹvddkåʹdd

Tõt vuäpp õõut-tääʹssʼsažvuõttlääʹjj da tääʹssärvvlääʹjj jääʹǩǩtummuž privaattâst tuåimmjummšest di õlmmsâst vaaldšem- da jäärnaǩtuåimmjummšest.




Õõut-tääʹssʼsažvuõtt- da tääʹssärvvluʹvddkåʹdd lij valdiasåbbar nõõmeem jiõččnaž da šõrččteʹm vuõiggâdvuõttstaanorgaan. Tõt vuäpp õõut-tääʹssʼsažvuõttlääʹjj da tääʹssärvvlääʹjj jääʹǩǩtummuž privaattâst tuåimmjummšest di õlmmsâst vaaldšem- da jäärnaǩtuåimmjummšest.


Õõut-tääʹssʼsažvuõtt- da tääʹssärvvluʹvddkååʹdd tuåimmväldda jiâ kullu privatt- da piârjieʹllem voudda kuuli ääʹšš, ij-ka åskldõõǥǥ spraavdõõttmõš.


Luʹvddkååʹdd tuâjjan lij uʹvdded vuõiggâdvuõttsuõj tõid, kook liâ ǩiõččâm pueʹttem čårstummšen leʹbe pueʹttem čårstummša õhttneei ǩiõlddmi vueʹstt-tuåimi täävtõssân.


Parlameeʹnt kuõskki äʹšš vueiʹtet sueiʹtet õõut-tääʹssʼsažvuõtt- da tääʹssärvvluʹvddkååʹdd ǩiõttʼtõõllâmnalla tåʹlǩ, ǥu kõõččmõš lij parlameeʹnt leʹbe tõn tuåimmorgaan tuåimmjummšest veʹrǧǧneʹǩǩen leʹbe tuâjuʹvddjen.


Luʹvddkååʹdd vuåppmõõžž åålǥbeälla kuâđđje tääʹssvääʹld presideeʹnt, valdiasåbbar takaisåbbar, duõmmišttmi da jeeʹres lääʹjjâânnemorgaani, valdiasåbbar vuõiggâdvuõttkansler da parlameeʹnt vuõiggâdvuõttäʹššoummu tuåimmjummuš.


Čårstummuž ǩiõlddi kuõskki äʹšš âlgg kueʹđđed tuʹtǩǩeekani, jõs äʹšš lij tuʹmmjem vueʹlnn leʹbe puätt tuʹmmjem vuâlla jeeʹres veʹrǧǧneeʹǩǩest.


Õõut-tääʹssʼsažvuõtt- da tääʹssärvvluʹvddkåʹdd vuäitt ǩieʹldded juäʹtǩǩmest leʹbe oođeemest čårstummuž leʹbe vueʹstt-tuåimid da piijjâd tuʹmmstõõǥǥ jääʹǩǩtummuž teäʹddeemnalla akkeemsääkk da suudâd tõn mäʹhssemnalla.


Luʹvddkåʹdd vuäitt mieʹrreed ääʹššvuäʹmsteei riõmmâd mååžnjest mieʹrrääiʹjest tuåimid õõut-tääʹssʼsažvuõttlääʹjjest šiõtteemi õõlǥtõõzzi tiuddeemnalla.


Luʹvddkåʹdd ij vueiʹt mieʹrreed pueʹrõõzz leʹbe jeeʹres koʹrvvõõzz mäʹhssemnalla. Luʹvddkåʹdd vuäitt kuuitâǥ siâzztõõllâd puârõõzz mähssmõõžž, jõs ooumaž lij šõddâm čårstum leʹbe vueʹstt-tååimai vuâllsiʹžžen.


Luʹvddkååʹdd tuʹmmstõõǥǥin vuäitt ooccâd muttâz vaaldšemvuõiggâdvuõđâst.


Ooccmõõžž ǩiõttʼtõõllmõš luʹvddkååʹddest lij määuʹsteʹm, da tõn tuåimtemǩeeʹrj liâ määuʹsteeʹm. Jeeʹres vuõiggâdvuõttjååttemkuulin ääʹššvuäzzla vaʹsttee jiijj.

Vuåppmõš



1. Õõut-tääʹssʼsažvuõttlääʹǩǩ


Ääʹšš vuäitt õõut-tääʹssʼsažvuõtt- da tääʹssärvvluʹvddkååʹdd ǩiõttʼtõõllâmnalla sueiʹtted tõt, koozz čårsteei mõõnntõõllmõš tillʼlââvv, leʹbe ääʹššvuäʹmsteei miâsttmin õõut-tääʹssʼsažvuõttväʹldduumneǩ leʹbe õõut-tääʹssʼsažvuõđ ooudeei õhttsažkåʹdd.


Luʹvddkåʹdd vuäitt ravveed vuässbeäʹli kõskksa suåvâdvuõđ.

2. Tääʹssärvvlääʹǩǩ (Lääʹǩǩ neezzni da åummai kõskksest tääʹssäärvest)


Ääʹšš vuäitt õõut-tääʹssʼsažvuõtt- da tääʹssärvvluʹvddkååʹdd ǩiõttʼtõõllâmnalla sueiʹtted tääʹssärvvlääʹjj kuõskkjin vueʹzzin tääʹssärvvåskkooumaž leʹbe tuâjjmarkkni kõõskõsorganisaatio.


Tääʹssärvvlääʹjj jääʹǩǩtummuž vuåppmõõžžâst luʹvddkååʹddest lij tuåimmvääʹld še tuâjj-jieʹllma õhttneei kõõččmõõžžin.


Tääʹssärvvåskkooumaž leʹbe tuâjjmarkkni kõõskõsorganisaatio vuäitt sueiʹtted tääʹssärvvlääʹjj 7, 8, 8 a – 8 e leʹbe 14 §:tt čårstemšeâttmõõžž vuâsttsa mõõntõõllmõõžž kuõskki ääʹšš õõut-tääʹssʼsažvuõtt- da tääʹssärvvluʹvddkååʹdd ǩiõttʼtõõllâmnalla.


Tääʹssärvvåskkooumaž vuäitt sueiʹtted tääʹssärvvlääʹjj 5 a da 6 a §:tt vuâsttsa mõõntõõllmõõžž kuõskki ääʹšš luʹvddkååʹdd ǩiõttʼtõõllâmnalla tääʹssärvvlääʹjj 21 §:tt 4 momeeʹntest õõlǥtummu ǩiõttʼtõõllâm diõtt.

Ceâlkalm ouddmuš



1.Õõut-tääʹssʼsažvuõttlääʹjj tuʹlǩǩummuš


Luʹvddkåʹdd vuäitt uʹvdded ceâlkalm õõut-tääʹssʼsažvuõttlääʹjj tuʹlǩǩummuž nääʹlest miârkkteejest ääʹššest duõmmišttâm, õõut-tääʹssʼsažvuõttväʹldduumneeʹǩǩ, leʹbe jeeʹres veʹrǧǧneeʹǩǩ leʹbe õõut-tääʹssʼsažvuõđ ooudeei õhttsažkååʹdd raukkmõõžžâst.


Tuâjjsuõjjeemveʹrǧǧneǩ vuäitt raukkâd õõut-tääʹssʼsažvuõtt- da tääʹssärvvluʹvddkååʹddest ceâlkalm õõut-tääʹssʼsažvuõttlääʹjj tuʹlǩǩummšest da suåvvtummšest.


Luʹvddkåʹdd ij vueiʹt uʹvdded õõut-tääʹssʼsažvuõttlääʹjj tuʹlǩǩummuž kuõskki ceâlkalm, jõs äʹšš kollai tuâjjsuõjjeemveʹrǧǧneeʹǩǩi tuåimmväldda, leʹbe kuâskk tuâjj- da veʹrǧǧmäinnsuåppmõõžž tuʹlǩǩummuž.

2. Tääʹssärvvlääʹjj tuʹlǩǩummuš


Duõmmišttâm vuäitt raukkâd luʹvddkååʹddest ceâlkalm tääʹssärvvlääʹjj 7, 8, 8 a-8 e da 14 §:tt suåvvtummšest tääʹssärvvlääʹjj täävtõõzzi jurddjest miârkkteejest ääʹššest.

Plaaneemõõlǥtõõzz kuõskki tuʹmmstõk




Õõut-tääʹssʼsažvuõttväʹldduumneǩ vuäitt sueiʹtted veʹrǧǧneeʹǩǩ leʹbe škooultõõzz jäʹrjsteei õõut-tääʹssʼsažvuõttlääʹjj 5 da 6 §:st šiõttuum õõut-tääʹssʼsažvuõđ oouʹdeem kuõskki plaaneemõõlǥtõsääʹšš luʹvddkååʹdd ǩiõttʼtõõllâmnalla.


Tääʹssärvvåskkooumaž vuäitt sueiʹtted mättʼtõõttâmstrooiteʹl leʹbe tuâjuʹvddi tääʹssärvvlääʹjj 5a da 6a §:st šiõtteem tääʹssäärv oouʹdeem kuõskki plaaneemõõlǥtõsääʹšš luʹvddkååʹdd ǩiõttʼtõõllâmnalla.

Vuäʹpstõs


Õõut-tääʹssʼsažvuõtt- leʹbe tääʹssärvv-väʹldduumneeʹǩǩ koontâr vuäitt vuäʹpsted leʹbe vieʹǩǩted ooccmõõžž tuâjast õõut-tääʹssʼsažvuõtt- da tääʹssärvvluʹvddkådda.


Õõut-tääʹssʼsažvuõttväʹldduumneeʹǩǩ konttâr vuäʹpstemteʹlfon lij 0295 666 817 (arggpeeiʹvi 10-12).


Neʹttpååʹšt: yvv(at)oikeus.fi

Tääʹssärvvåskkoummu konttâr ääʹššlažkääzzkõsteʹlfon lij 0295 666 842

(vu-ne 9-11 da 13-15, pi 9-11).

Neʹttpååʹšt: tasa-arvo(at)oikeus.fi

Še lääʹǩǩveäʹǩǩ-koontâr leʹbe äʹššvuejjai vuäitt vieʹǩǩted ooccmõõžž tuejjummšest.

Jõs kääddak pueʹttem čårstummšen tuâjj-jieʹllmest

Ooccmõõžž raajjmõš luʹvddkådda


Õõut-tääʹssʼsažvuõtt- da tääʹssärvvluʹvddkådda čuäʹjtummšest ǩeerjlâst ooccmõõžžâst âlgg pueʹtted õlmmsa:


* ooʒʒi nõmm da dommpäiʹǩǩ

* vueiʹtlva lääǥǥla võboršeeʹǩǩ leʹbe äʹššoummu õhttvuõđteâđ

* addrõs, koozz ääʹšš kuõskki kåččmõõžž, auʹǯǯjummuž da iʹlmmtõõzz vueiʹtet vuõltteed

* jeeʹres ääʹššvuäzzlai nõõm da õhttvuõđteâđ

* ooʒʒi õhttlõõvvum õõlǥtõs

* ooʒʒi õõlǥtõõzz nââneei vuâđ da tuõttääʹšš

* lij-a äʹšš räʹtǩǩuum leʹbe tuʹmmjem vueʹlnn duõmmišttmest leʹbe jeeʹres veʹrǧǧneeʹǩǩest

* peäggtum čårsteei identteett da õhttvuõđteâđ

Ooccmõš âlgg ääʹššvuäzzla leʹbe tõn raajji vuâllaǩeeʹrjted.

Äʹššoummu ââneen ooʒʒi persoonlânji vuâllaǩeeʹrjtõõzzin vääʹldõs äʹššooumže âlgg tuåimted luʹvddkådda.


Ooccmõõžž da vääʹldõõzz vuäitt kueʹđđed še liâdǥlânji. Liâdǥla ooccmõõžž ij taarbâš tiuddeed vuâllaǩeeʹrjtõõzzin, jõs äʹššǩeeʹrjest liâ teâđ vuõltteejest ij-ka äʹššǩeeʹrj alggpuättmõõžž leʹbe ceâlaivuõđ leäkku määin käʹdded. Jõs luʹvddkådda tuåimtem liâdǥlâst ooccmõõžžâst lij čiõʹlǧǧõs äʹššoummu tuåimmvääʹldest, äʹššoummust ij taarbâš tuåimted väʹlddǩeeʹrj.



Luʹvddkååʹdd õhttvuõđteâđ:


YHDENVERTAISUUS- JA TASA-ARVOLAUTAKUNTA

PL 27

FI-00023 VALTIONEUVOSTO

TEʹL: 0295 150 222

Neʹttpååʹšt: yvtltk(at)oikeus.fi

‍